NOP jest nieprawidłową reakcją organizmu po podaniu szczepionki. Możemy je podzielić na miejscowe i ogólne. Do miejscowych zaliczamy ból, obrzęk i zaczerwienienie w miejscu wkłucia. Może wystąpić również powiększenie okolicznych węzłów chłonnych. Miejscowe NOP najczęściej są łagodne i ustępują bez pozostawienia trwałych następstw.
Do najczęstszych ogólnych NOP należą: złe samopoczucie, drażliwość, gorączka. Poza tym, może wystąpić:
* nieutulony płacz dziecka ( jest to płacz trwający nieprzerwanie co najmniej 3 godziny, występujący w ciągu pierwszych 3 dni po szczepieniu, ustępuje bez śladu i nie powoduje zaburzeń rozwojowych dziecka)
* temperatura powyżej 40 st., drgawki gorączkowe
* zespół hipotoniczno-hiporeaktywny (polega na zblednięciu powłok skórnych, zwiotczeniu mięśni oraz zmniejszonej reaktywności dziecka na bodźce zewnętrzne. Reakcja ta występuje na ogół w ciągu 24 godzin po szczepieniu, utrzymują się od kilku minut do kilku godzin, zawsze całkowicie ustępują, nie obserwowano trwałych następstw.
Działania niepożądane bardzo rzadko stanowią przeciwwskazanie do podania kolejnej dawki szczepionki, a jedynym trwałym przeciwwskazaniem jest reakcja anafilaktyczna po podaniu poprzedniej dawki. Najcięższą klinicznie postacią reakcji anafilaktycznej jest wstrząs anafilaktyczny, który jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. W praktyce jest to bardzo rzadkie działanie niepożądane (jeden przypadek na milion dawek), dlatego właśnie z tego powodu szczepienia ochronne musza być wykonywane przy pełnym zapewnieniu pomocy lekarskiej oraz zestawu przeciwwstrząsowego. Większość takich reakcji może nastąpić od kilku minut do pół godziny po podaniu szczepionki i właśnie z tego powodu zalecamy pobyt w poczekalni trwający ten czas.
Lekarz, który rozpoznaje lub podejrzewa wystąpienie NOP, ma obowiązek w ciągu następnych 24 godzin zgłosić to zdarzenie na stosowym formularzu do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.